Kedi Eğitimi Evcil hayvan eğitimini düşündüğümüzde, otomatik olarak köpekleri düşünürüz. Köpekler itaat için, çiftliklerde çalışmak için veya uyuşturucuları, yasa dışı ithal edilen maddeleri, hatta kanserleri tespit etmek için eğitilebilirler. Eğitim genellikle her kelimenize itaat eden bir kedi vizyonunu ortaya çıkarmaz. Yine de kediler de kedi eğitimi alarak eğitilebilir.

Evet, yanlış okumadınız!

Kediler eğitilebilen zeki hayvanlardır! Onlarla çalışmanın doğru yolunu bulursanız, onlara harika numaralar öğretebilirsiniz. Kedinizi eğitmek, onun daha sosyal, daha az endişeli ve genel olarak daha fazla mutlu olmalarına yardımcı olacaktır.

Amerika Rhode Island’daki Jones Animal Behavior direktörü hayvansal davranışçı Katenna Jones: “Pek çok kedi, düzgün bir şekilde, sabır ve ödüllerle yapılırsa eğitimi sever” diyor. Diğer ilişkilerde olduğu gibi, ortaya ne koyarsanız sonucunda onu alırsınız!

İşte size kedi eğitimi yolculuğuna başlamanız için birkaç ipucu içeren “Bir kedi nasıl eğitilir” rehberinizi burada bulabilirsiniz!

Bir Kedi Nasıl Eğitilir?

1. Kedinize Ne Öğretmek İstediğinizi Belirleyin!

Her şeyden önce, kendinize kedinizin tam olarak ne öğrenmesini istediğinizi sorun. Uygunsuz davranışları (örneğin mobilya tırmalama, ısırma) düzeltmek mi, yoksa kedinize bazı havalı numaralar (örneğin çak bir beşlik) mı öğretmek istiyorsunuz?

Uygulanan teknik, öğreteceğiniz davranışsal eylemin türüne göre belirlenecektir. Ne üzerinde çalışacağınıza karar verdikten sonra, tüylü arkadaşınızla birlikte kedi eğitmek konusunda yavaş yavaş ilerlemeye başlayabilirsiniz.

Kedi eğitiminde ortak amaçlardan bazıları şunlardır:

• Kum kutusunu kullanmak
• Mobilyaları tırmalamak veya zıplamak
• Isırmamak
• Gel, otur, kal, beşlik çak, yuvarlan, zıpla vb. komutları takip etmek.
• Bir kediyi bir şey yapmamak için eğitmek

2. Kedi Eğitim Seanslarını Kısa Tutun!

Kedi eğitimi verirken dersin süresi kedinizin ruh haline ve ilgisine göre ayarlanmalıdır. Kedilerin dikkat süreleri bizden daha kısadır ve bir şeyleri istedikleri zaman ve nasıl yapmak isterlerse yapmaktan hoşlanırlar. Bu, evcil hayvanınızla, onların eğitimle ilgilendikleri zaman ve bu ilgi devam ettiği sürece onunla antrenman yapmanız gerekeceği anlamına gelir.

En etkili kedi eğitim yöntemleri seansları genellikle kısadır, ancak sık ve doğaldır. Sakin, sabırlı ve her şeyden önce ısrarcı olmak önemlidir. Kediniz umduğunuz kadar hızlı ilerlemiyorsa pes etmeyin. Onlar bağımsız ve güçlü iradelidirler, bu da sizin tarafınızdan çok fazla sabır gerektirir.

3. Aynı Anda Tek Bir Davranış Eylemine Odaklanın!

Kedilerin aynı anda birkaç şeyi öğrenmesi mümkün olsa da onlara aynı anda sadece tek bir şey öğretmenin en etkili olduğu düşünülür. En üst düzeyde başarılı olmak için, yeni eyleme geçmeden önce kedinizin ilgili hedefi tam olarak öğrenmiş olmasına izin verin.

4. İyi Davranışlarını Ödüllendirin!

Kediler, olumlu pekiştirme sistemine çok iyi tepki verir. En sevdiğimiz evcil hayvanlarımız, iyi bir şeyler elde ettikleri şeyleri yapmayı sever. Bu nedenle, kediniz ne zaman iyi bir şey yaparsa, onu teşvik edici bir övgü, okşama veya bir ödül mamasıyla ödüllendirin. Onları her ödüllendirdiğinizde “clicker”ı da kullanabilirsiniz. Bu şekilde hedef, ödül ve tıklama sesi arasında bir bağlantı kuracaklar. “Clicker”ı her duyduklarında, işi iyi yaptıklarını bilecekler.

5. Kötü Davranışlarını Cezalandırmayın!

Kediler tipik olarak cezaya iyi tepki vermezler. Bu tür disiplin yöntemleri yararlı bulunmaz ve genellikle stres ve kaygıyı tetikler. Bunun yerine, uygunsuz bir davranış gördüğünüzde, kedinizin dikkatini dağıtmaya çalışın. Örneğin, onlara mobilyayı tırmalamamayı öğretiyorsanız – bunu yaptıklarını her gördüğünüzde – hızlı ve keskin bir ses çıkarın (yani “pişt!” gibi). Kedinin dikkati dağılacak ve yaptığı eylemi durduracaktır. Çıkardığınız sesin seçiminde tutarlı olun ve “hey” veya “hayır” gibi yaygın sözcükleri kullanmaktan kaçının. Bu, kediniz bu sesleri farklı bağlamlarda duyduklarında kafalarının karışmasını önlemek içindir.

6. Eğitim Sürecinize Başkalarını da Dahil Edin!

Diğer aile üyelerinin ve sık gelen ziyaretçilerin de eğitiminize katılması önerilir. Herkes nihai hedefin ne olduğunu ve hangi yöntemi uyguladığınızı bilmelidir. Örneğin, kanepeyi tırmalayan kediyi gören herkesin tepki vermesi ve sizin gibi aynı düzeltici davranışı uygulaması gerekir.

7. Kedi Eğitimine Erkenden Başlayın!

Eğer eve bir yavru kedi getiriyorsanız, ona bazı davranışları erkenden öğretmeye başlamak isteyebilirsiniz. Örneğin, yavru kedileri sosyalleştirmek ve onları bakıma alıştırmak, erken zamanlarda çok daha kolaydır. Yavru kedileri bu şekilde yetiştirmek, büyüdüklerinde onlara bakmanızı kolaylaştıracaktır.

Kedinin Uygunsuz Davranışlarını Düzeltmek

Kedi eğitimi Süslü numaralara girmeden önce, çoğumuz temel bilgilerle başlamayı tercih ederiz. Kedilerimizin kum kutularını kullanmalarını ve ısırma, mobilya tırmalama veya eşyalara tırmanma gibi yaramazlıklarını durdurmalarını isteriz.

1. Kediye Tuvalet Eğitimi Vermek!

Kediye tuvalet eğitimi vermek yolculuğundaki ilk adım, kum kutusu için doğru yeri bulmaktır. Kolayca erişilebilir olmalı ve çok uzak olmayan sessiz ve özel bir alana yerleştirilmelidir. En önemlisi, kum kutusunu her zaman temiz ve kumunu yenilenmiş olarak tutun. Kum kutusu yerleştirildikten sonra kedinizi eğitmeye başlayabilirsiniz.

Düzgün bir hile, kediyi yemek yedikten kısa bir süre sonra kum kutusuna koymak ve idrar yapana kadar ön pençeleriyle kumu hafifçe karıştırmasını sağlamaktır. Bunu birkaç kez tekrarlayın. Kediniz, kum kutusunun amacının ne olduğunu kısa sürede anlamalıdır.

Başlangıçta, kedinizi tuvaletini bitirdikten hemen sonra övmek ve ödüllendirmek isteyeceksiniz. Yine de kum kutusunun dışında yaşanan tuvalet kazaları için onları cezalandırmayın. Bundan bir şey öğrenmeyecekler ve bu onları sinirlendirebilir veya onları korkutabilirsiniz.

2. Kediyi Isırmamak İçin Eğitmek!

Kediyi ısırmamak için eğitmek için kedinizin ilk etapta ne zaman ısırdığını ve neden ısırdığını anlamak önemlidir. Sert bir oyuncu mu, yoksa mahremiyetlerine saygısızlık ettiğinizde mi sizi ısırıyor?

Kediniz bir oyun etkinliği sırasında sizi ısırmaya ve tırmalamaya başlarsa, kediniz çok agresif hale gelir gelmez oyunu durdurmak önemlidir. Aktiviteden ayrılın, ayakta durun veya oturun ve evcil hayvanınızı görmezden gelin. Bu yöntemde tutarlıysanız, çok sertlerse onlarla oynamayacağınızı yakında anlayacaklardır. Onları kendi eğlenceniz için çok fazla meşgul ettiğinizde size saldırıyorlarsa, kedinizin sınırlarına saygı duymaya çalışın.

Bir kedi yeterince egzersiz yapmıyorsa da agresif olabilir. Yırtıcı içgüdüleri için daha fazla çıkış noktası sağlayarak bunu düzeltebilirsiniz. Onlara vurabilecekleri, kovalayabilecekleri ve yakalayabilecekleri bir sürü oyuncak verin. “Balık tutma” oyuncakları gibi bazı oyuncaklar, evcil hayvanınızla birlikte av oyununa katılmanızı da sağlayacaktır. Bu onlarla iletişiminizi kuvvetlendirecektir.

3. Kediyi Mobilyaları Tırmalamaması İçin Eğitin!

Kediyi mobilyaları tırmalamamak için eğitmek için bilmeniz gerekir ki; kediniz mobilyayı tırmalıyorsa, belki de sadece tırmalaması gerekiyordur. Onlara pençelerini keskinleştirebilecekleri bir tırmalama direği satın alın. Ayrıca, uygunsuz davranışı fark ettiğinizde, kedinizin dikkatini keskin ve alışılmadık bir sesle dağıtın. Onları uyaracak ama panik yaratmayacak. Her seferinde aynı sesi kullanmaya çalışın. Yine de kedinizin tırnaklarını çok derinden kesmeyin. Bu, sorunu çözmeyecek ve sadece daha da kötüleştirecek.

Kedi Eğitiminde Öğretilebilecek Bazı Komutlar

• “Gel” Komutu

Youtube kullanıcısı Howcast, “çağrıldığında bir kediyi gelmesi için nasıl eğitilir” konusunda Youtube kanalında mükemmel bir video yayınladı. Howcast, adını söylerken kedinizi en sevdiği ikramlardan veya oyuncaklardan oluşan bir çanta ile kendinize doğru çekmenizi tavsiye ediyor. O zaman kediniz size doğru geldiğinde onu ödüllendirmelisiniz. Yakında kediniz isimleri ve lezzetli ödülleri arasında bağlantı kuracaktır. İlerledikten sonra, ikramları övgülerle değiştirmeye veya kedinizi kafa okşamalarıyla teşvik etmeye başlayabilirsiniz.

• “Otur” Komutu

Kediye oturmayı öğretirken, sözlü komutu verirken bir el işareti eklemek isteyebilirsiniz. İkramınız ve “clicker”ınızla kedinizin önünde durun, sakin ve sabit bir sesle “otur” deyin ve elinizi dikey olarak dur işareti yapın. Bunu yaptığınızda kediniz her oturduğunda, onu ödülle ödüllendirin ve “clicker”a tıklayın.

• “Çak Bir Beşlik” Komutu

Kedinize çak bir beşlik komutunu öğretmek, göründüğünden çok daha basittir. Pati hareketlerini teşvik etmeye başlayın, ancak pati yerden her hareket ettiğinde onları ödüllendirin. Ardından, ödülü yumruğunuzla sarın ve patileriyle yakalamaya çalışmasını bekleyin. Bunu yaptıklarında onları ödüllendirin. Yavaş yavaş elinizi daha yükseğe kaldırmaya başlayın. Elinize patileriyle her dokunduklarında ödüllendirin. Onları eğitirken sözlü komutu kullanmayı ve “beşlik çak” veya “pati ver” demeyi unutmayın. Kediniz, elinizi her uzattığınızda ve sihirli kelimeyi söylediğinizde size bir beşlik çakması gerektiğini yakında öğrenecek!

• “Bul Onu” Komutu

Kedinizin patilerinin önüne onun için yüksek değeri olan ikramlar atın ve kediniz bu atışları takip edebildiğinde, “Bul onu” ifadesini ekleyin. Evet, bu kadar basit. Daha sonra kabuk saklayıp bulma oyununu plastik kaplarla veya ellerinizle oynayabilirsiniz. Elinizi tırmalarsa veya ısırırsa, yalamayı teşvik etmek için bir miktar kedi macunu kullanarak “nazik” deyin. Dili ile elinizi yaladıktan veya patisiyle hafifçe dokunduktan sonra ikramı ya da ödülü ortaya çıkarın.

• Diğer Eğlenceli Numaralar

Tüylü arkadaşınızın öğrenebileceği harika numaraların listesi sonsuzdur. Onlara zil çalmayı, uzanmayı, yuvarlanmayı, yüzmeyi, dans etmeyi veya zıplamayı öğretebilirsiniz. Tek ihtiyacınız olan bir kedi, bir fikir, bolca sabır, tutarlılık ve sevgi!

Tasmayla Gezmeyi Öğretmek!

Kedi dostlarımızın bütün gün güneşte uzanmak veya artık ayakkabı kutularına saklanmak dışında hiçbir şey yapmamayı tercih edeceğini düşünmeye meyilliyiz. Bu, kedi yavrularının çoğunluğu için geçerli olabilir, ancak bazı kediler aslında düzenli olarak açık hava maceraları yaşamayı tercih eder.

Tüylü bacaklarını dışarıda uzatma, doğayı araştırma ve mahallede gezintiye çıkma fırsatını seven kediler, hazırlıklı bir sahip gerektirir. Kedi arkadaşınızın dışarıda özgürce dolaşmasına izin vermek güvenli değildir, bu nedenle ona bir tasmayla yürümeyi öğretmek, dışarıdaki aktivitelerinizin hem güvenli hem de eğlenceli olmasını sağlamak için en iyi seçeneğinizdir.

Kedinizi tasmaya alıştırmak için öncellikle ona uygun tasmayı seçin. Ardından kedinizi yavaş yavaş ve kısa seanslarla tasma takmaya alıştırın. Evin içerisinde veya arka bahçenizde tasmayla gezme alıştırmaları yaptıktan sonra, dışarıda kedinizle birlikte maceralara atılmaya hazır olacaksınız!

Kedi Eğitiminde Yapılmaması Gerekenler

Kediler disipline tepki vermez veya disiplin sonucunda bir şey öğrenmez. Onları sarsmak, spreyle üzerlerine su püskürtmek veya ürkütücü teknikler, kedinizin etrafınızda belirli bir davranışı yapmasını engelleyebilir, ancak bu davranışı genel olarak durdurmazlar. Varlığınız, birlikteliğinize karşı temkinli olan şüpheli bir kedi yaratacak.

Hayvan davranışları uzmanı Jones diyor ki, “Gördüğümüz davranışlar, özellikle de sevmediğimiz davranışlar, kedilerin nasıl iletişim kurduğudur” diyor. “Cezalandırıcı veya bir davranışı azaltmak için tasarlanmış herhangi bir yöntem, iletişimi keser. Bunun yerine, istemediğiniz şeyler yerine ne istediğinize odaklanın.”

Kedileriniz istemediğiniz bir şeyi yaptığında onlara “hayır” diye bağırmak veya bir yere tırmandıklarında koşup onları indirmek, kedilerinize ilgi gösterdiğiniz anlamına gelir. Siz kedinizi azarladığınızı düşünürken aslında kedinize yanlışlıkla ilgi alaka göstermiş olursunuz.  Bu “ilgiyi” gören kediler istenmeyen davranışı yapmaya devam edeceklerdir.

Kaliforniya Üniversitesi Veterinerlik Okulu doktora sonrası araştırmacısı olan Mikel Delgado diyor ki “Beğendiğiniz şeyleri ödüllendirin ve sevmediğiniz davranışları görmezden gelin.”