Köpeklerdeki epilepsi nöbeti hastalığı, en sık görülen nörolojik rahatsızlıklardan biridir. Epilepsi beyin içerisinde bulunan sinir hücrelerinin anormal elektrokimyasal aktivitesi neticesinde meydana gelen nörolojik bir hastalık türüdür. Normal olmayan bu elektrokimyasal aktiviteler neticesinde, anormal hareketler, krizler ve koordinasyon bozuklukları ortaya çıkabilmektedir. Bu belirtilerin görünme sebebi ise sinir dokusunun çeşitli organ ve dokulara gelişigüzel olarak mesajlar göndermesidir.

Köpeklerde Epilepsi Ne Zaman Görülür?

Genel olarak epilepsi hastalığı köpeklerin her döneminde görülse de yoğunlukla 2 – 3 yaş aralığında daha çok görülmektedir. Bunun yanı sıra 6 ay ile 5 yaş arasında olan köpeklerde de sıklıkla görülür.

Köpeklerde Epilepsi Nöbeti Hastalığının Nedenleri Nelerdir?

Köpeklerde epilepsi hastalığı her ırktan ve her yaştan köpekte görülebilmektedir. Sanılanın aksine cinsiyetin ya da kısırlaştırmanın köpeklerde epilepsi hastalığı ile ilgili herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Fakat köpek ırklarından bazıları diğer ırklara göre epilepsiye daha yatkındır. Söz konusu ırklar şunlardır;

Epilepsi Nöbeti Daha Sık Görülen Köpek Irkları:

• Schnauzer,
• Terrier,
• Saint Bernard,
• Siberian Husky,
• Golden Retriever,
• German Shepherd,
• Daachshund,
• Cocker Spaniel,
• Beagle,

Epileptik anne ve babalardan dünyaya gelen köpek yavrularının epileptik olabilme ihtimalleri oldukça yüksektir. Bu sebeple de epilepsi hastası köpek dişi ya da erkek olması fark etmeksizin mutlaka kısırlaştırılmalıdır.

Köpeklerde epilepsi hastalığı görülme nedenleri oldukça fazladır. Bunlardan bazıları şunlardır;

• Genetik yatkınlık,
• Beyin travması,
• Bazı beyin enfeksiyonları,
• Beyin kanaması,
• Beyin tümörleri,
• Beyin dokusu dejenerasyonları.

Köpeklerde semotomik epilepsi olarak adlandırılan ve nedeni bilinen epilepsinin yanı sıra idiopatik denilen ve sebebi bilinmeyen epilepsiye de rastlanabilmektedir. Sebebi bilinmeyen epileptik durumlar genel olarak kalıtımsaldır.

Köpeklerdeki Epilepsi Nöbeti Belirtileri Nelerdir?

Epilepsi krizleri, köpeklerde aniden ortaya çıkabilmektedir. Köpek sahiplerinin büyük bir bölümü köpeklerinin epilepsi krizinin çok uzun sürdüğü düşüncesini taşısa da aslında krizler 1-2 dakika sürmektedir. Köpeklerde epilepsi krizinin şiddeti ise köpeğin beyninin etkilendiği bölüme göre farklılık gösterir. Bu doğrultuda bölgesel ya da genel spazmlar geçirebilir. 3 aşamalı olarak gerçekleşen köpeklerde epilepsi nöbeti belirtileri ise şöyledir;

• Kafa Sallama,
• Yalanma,
• Kasılmalar,
• Kaslarda seğirmeler,
• Bazen dışkı ya da idrar kaçırma,
• Aşırı salyalanma,
• Bilinç kaybı,
• Endişe,
• Boş ve anlamsız bakışlar,
• İlgi bekleme.

Köpeklerde Epilepsi Nöbet Aşamaları Nelerdir?

Köpeklerde epilepsi nöbetleri genel olarak sabahın erken saatlerinde ya da gece köpeğin dinlendiği zamanlarda ortaya çıkmaktadır. Nöbetler 3 aşamalı olarak gerçekleşir fakat bazen kısmi nöbetler de görülebilmektedir. Köpeklerde kısmi epilepsi esnasında vücudun belirli bölgesinde seğirmeler oluşur. Örneğin, köpeğin bacaklarında ya da yüzünde seğirmeler gözlemlenebilmektedir. Köpeklerde epilepsi nöbet aşamaları ise şu şekildedir;

• Prodeme Evresi:

Epilepsi nöbetinin prodeme evresinde köpeğin davranışlarında bir takım farklılıklar gözlemlenebilir. Sürekli olarak sahibinin ilgisini çekmeye çabalar, huzursuz ve gergin tavırlar sergiler. Yine nedensiz şekilde havlayabilir, titreyebilir ya da idrar kaçırabilir. Söz konusu belirtiler genellikle köpeklerin sahibi tarafından fark edilemeyebilmektedir. Fakat zaman içerisinde belirtiler anlaşılır ve epilepsi nöbetinden dakikalar önce köpeğin nöbet geçireceği fark edilebilir. Bu doğrultu da köpek sahibi gerekli hazırlıkları yapabilir ve nöbet esnasında köpeğinin yaralanmasına sebep olabilecek eşyaları ortadan kaldırabilir.

• Aura Evresi:

Epilepsi nöbetinin aura evresinde beyinde elektrik fırtınası başlar. Köpekte oluşan farklılıklar dışarıdan net olarak görülebilmektedir. Aura evresinde köpekte aşırı salya üretimi, aşırı yalama, kaslarda kasılma ve hafif titreme gibi problemler görülür. Köpek kusabilir, dışkılayabilir ya da idrarını kaçırabilir.

• İctus Evresi:

Epilepsi nöbetlerinde ictus evresi, köpeğin epilepsi krizini geçirdiği zamandır. Kriz esnasında köpek bilincini yitirir, çenesi kilitlenir, dişlerini gıcırdatır, bilinçsiz olarak dışkılar, garip sesler çıkarır ve sanki can çekişiyormuşçasına ayaklarını hareket ettirir. Epileptik köpeklerin kontrolsüz olarak havuz ya da denize sokulmamaları gerekir. Çünkü köpek su içerisinde nöbet geçirirse boğulabilme ihtimali vardır.

• İctal Evresi:

Epilepsi krizinin son bulduğu ictal evresinde köpek iyi göremez, iyi duyamaz ve oldukça bitkin düşer. Dışarıya çıkmaktan kaçınır. Ayrıca aşırı su içme isteği gözlemlenir. Söz konusu durum yarım saat ile birkaç saat arasında devam edebilmektedir.

Epilepsi Nöbeti Geçiren Köpeğe Nasıl Yaklaşılmalıdır?

Köpeğiniz epilepsi nöbeti geçiriyorsa her şeyden önce sakin kalmaya özen göstermeniz gerekir. Çünkü köpeğe yardım edebilmek adına panik yapılmaması oldukça önem taşır. Köpek, epilepsi nöbeti esnasında geniş bir alana alınmalı ve bu esnada çevresinde bulunan sivri ve sert eşyalar ortamdan uzaklaştırılmalıdır. Bu sayede köpeğin kafasını vurarak yaralanması engellenmiş olur. Ayrıca epilepsi nöbetinin süresi muhakkak not alınmalıdır. 2 ya da 3 dakikanın üzerinde nöbet geçirmesi halinde mutlaka veterinere başvurulması gerekir.

Köpekler epilepsi nöbetleri esnasında çenelerini kilitlerlerse nefes alıp vermekte zorluk yaşarlar. Bu durumun önüne geçebilmek adına temiz bir havlu ya da bezi çenelerinin arasına yerleştirmekte yarar vardır. Aksi durumda el ile direkt müdahale edilmesi halinde köpeğin ısırma olasılığı oldukça yüksektir.

Bunların dışında epilepsi nöbetinin ardından köpeğin yanından ayrılmamalı ve odanın loş olmasına dikkat edilmelidir.

Köpeklerdeki Epilepsi Hastalığı Teşhisi Nasıl Yapılır?

Köpeklerde sara hastalığı teşhisinde, köpeğin sahibinin vereceği bilgiler oldukça önem taşır. Ayrıca teşhisin konulabilmesi adına elektroensefalofrafi isimli beyin elektrosu, dışkı ve idrar tahlili, beyin omurilik sıvısı tahlili ve MR da gerekebilmektedir.

Köpeklerdeki Epilepsi Tedavisi

İnsanlarda görülen epilepsi hastalığında olduğu gibi köpeklerde görülen epilepsi de tedavi edilememektedir. Ancak, köpek sahipleri köpeklerinin nöbetlerinin sıklık ve şiddetini azaltmak adına bazı önlemler alabilirler. Köpeklerin epilepsi tedavisi için kullanılan farklı yollar bulunmaktadır. Köpek sahipleri hangi yöntemi kullanacaklarına tedavi alternatiflerini tanıyarak ve köpeklerinin spesifik semptomlarını dikkate alarak karar verebilirler.

Birçok vakada hafif ile orta şiddetli olarak görülen epilepsilerde köpek sahipleri köpeklerine ilaç kullandırmamaya karar verebilmektedir. Bunun nedeni hafif ya da orta derecede gelişen nöbetlerin genel olarak köpeklere zarar vermemesidir. Köpeklerde sara nöbeti sıkıntılı olarak görünse de, köpek nöbetin ardından hızla iyileşir ve olayla ilgili hiçbir anı hatırlamaz. Bu neden bazı köpek epilepsi ilaçlarının sebep olduğu yan etkiler ile beraber düşünüldüğünde birçok köpek sahibinin ilacı reddetmesine sebep olur.

Diğer yandan, uzun süren ve şiddetli olarak devam eden epilepsi nöbetleri çok daha ciddi problemlere neden olabilmekte ve hatta bazı durumlarda köpeğin hayatını tehdit edebilmektedir. Bu hallerde, epilepsi nöbetlerinin taşıdığı tehlikeler ilaçların potansiyel yan etkileri ile dengelenmelidir. Epilepsi nöbetlerinin durdurulması imkansız da olsa mevcut epilepsi ilaçları ile bir köpeğin epilepsi uyumu, beyin hasarı ya da ölüm ihtimali büyük oranda azaltılmalıdır.

Uzmanlardan bazıları bir köpeğin epilepsi hastalığını mümkün olan en erken süreçte tedavi etmenin daha akıllıca olduğu göründedir. Bunun nedeni tedavi edilmeyen nöbetlerin zamanla artarak çok daha ciddi sonuçlara neden olabilmesidir. Bu sebeple köpeklerde sara tedavisi erken başlarsa, epilepsi uyumu sayısını ve köpeğin hayatı boyunca geçireceği epilepsi nöbetlerinin sayısını ciddi oranda azaltacaktır.

Köpeklerdeki Epilepsi Hastalığı İlacı Nelerdir?

Günümüzde köpeklerdeki epilepsi hastalığı ilacı olarak potasyum bromür ve fenobarbital de dahil olmak üzere pek çok ilaç kullanılmaktadır. Potasyom bromidin nispeten daha az yan etkisi olduğu inancı bulunmaktadır ve insanlarda 100 yılı aşkın süredir epilepsiyi kontrol altına almak adına kullanılmaktadır. Bununla beraber, ilaç karaciğerlerde hasara sebep olabilmektedir bu sebeple de ilacı kullanan köpeğin en çok altı ayda bir veteriner hekim tarafından kontrol edilmesi gerekir.

Şayet köpeğinizi epilepsi nöbet karşıtı ilaçlar ile korumayı tercih ederseniz, ilacı birden bire kesmemeniz gerekir. Bunun yerine, ilacı birkaç ay içerisinde kademeli olarak azaltmanız çok daha doğru olacaktır. Ayrıca, tüm bu sürecin bir veteriner hekimin uzmanlığında yürütülmesi de önemlidir.

Epilepsili Köpeklerin Bakımı Nasıl Olmalıdır?

Genel olarak epilepsi nöbetleri köpeklerin ölümüne neden olmamaktadır. Fakat çok sık aralıklarla geçirilen epilepsi nöbetleri köpeklerin sağlıklarını oldukça olumsuz olarak etkiler. Bu sebeple şayet köpeğiniz sara hastası ise epilepsi nöbetlerinin sebep olduğu zararları en aza indirmek adına bakımına özen göstermeniz gerekir. Bu anlamda ilk olarak köpeğinizin veteriner hekim muayenelerini aksatmamalısınız. Epilepsi hastalığının ilerlemesinin nasıl olduğunu öğrenmek adına köpeğinizi en çok 6 ayda bir olacak şekilde veterinerine kontrole götürmeniz gerekir.

Ayrıca epilepsi hastalığının duygular ile yakından ilişkisi bulunduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Bu sebeple can dostunuzu stresli ortamlardan uzak tutmanız gerekir. Köpeğinizin stresten uzak kalması epilepsi nöbet riskini ciddi oranda azaltabilmektedir. Yine can dostunuzun beslenmesinin sağlıklı olmasına özen göstermeli ve bağışlık sisteminin güçlenmesini sağlamalısınız. Özellikle yağ oranları yüksek olan köpek maması çeşitlerinden köpeğinizi uzak tutmalı, gerekmesi halinde veterinerinizin öneri ve onayını da alarak C vitamini ve E vitamini takviyesi yapmalısınız. Çünkü C vitamini ve E vitamini antioksidan özellileri yardımıyla bağışıklık sistemini korumaktadır. Epilepsili köpeklerin bakımı konusunda son olarak köpeğinize günde minimum 20 dakika olacak şekilde egzersiz yaptırmalı, deodorant, araba egzozu ve sigara dumanı gibi sinir sistemine tesir edebilecek olan toksik uyaranlardan da uzak tutmalısınız.

Köpeklerdeki Epilepsiyi Önleme

İdiyopatik epilepsi olarak bilinen tür genetik anormalliklerden kaynaklandığı için önlenebilmesi adına yapılabilecek pek fazla bir şey yoktur. Epilepsiden çok daha fazla etkilenen ve can dostunuzun test edildiği ırkları tanımanın haricinde alabileceğiniz bir iki önlem bulunur. Potasyum bromür kullanılarak  tedavi edilen köpekler adına tuzlu ve yağlı gıdalardan kaçınmaya özen gösterin. Çünkü bu tarz gıdalar epilepsi nöbetlerine sebep olabilmektedir. Ayrıca daha önce de söylediğimiz gibi can dostunuzun epilepsi krizlerini kontrol altına alabilmek adına ilaç veriyorsanız, birden bire ilacı kesmemeniz gerekir. Aksi durumda epilepsi nöbetlerini başlatabilir ya da şiddetlendirebilirsiniz.

Bir köpeğin sağlıklı yaşaması ve genel sağlığı adına erken tedavi edilmesi ve uygun bakılması önemlidir. Genç köpekler, idiyopatik ve birincil epilepsiyi de içine alan bazı epilepsi türleri için daha çok risk taşır. Bu hastalığa ya da farklı bir hastalık türüne yakalandığından şüphe ediyorsanız, can dostunuzu veterinere erken götürdüğünüzden emin olun. Veterineriniz köpeğiniz adına en iyi tedaviyi uygulayacaktır.

Köpeğiniz epilepsi ise tedavisine dikkat etmelisiniz. Köpeğinizin kanındaki ilaçların, terapötik seviyelerini izlemek oldukça önemlidir. Örneklendirmek gerekirse fenobarbital ile tedavi edilen köpeklerin serum ve kan kimyası profilleri, tedaviye başladıktan sonra 4 hafta boyunca izlenmelidir. Veteriner hekiminiz bu ilaç seviyelerini ve daha sonra serum seviyelerini buna göre değiştirerek 6 ile 12 ayda bir değerlendirmede bulunacaktır.

Ayrıca böbrek yetmezliği bulunan yaşlı köpeklerde potasyum bromür tedavisi dikkatli olarak izlenmelidir. Veterineriniz bu köpekler adına diyet değişikliğine gidebilir.