Köpeklerin tarihçesi ve köpek tarihi 12 bin yıldan daha eski bir döneme gitmektedir. Köpekler bu süre zarfında pek çok alan kullanılmış ve insanlara yardımcı olmuştur. İlk köpeğin, Hindistan taraflarında ortaya çıktığı düşünülmektedir. Ortaya çıkan bu köpeğin türünün bozkurt olduğu tespit edilmiştir ve zamanla Asya kıtasından diğer kıtalara yayılmaya başlamıştır. Bilim adamlarının incelemiş olduğu fosillerden yola çıkılarak Tunç Çağı öncesine kadar sadece beş köpek ırkının olduğu düşünülmektedir.

Mısır döneminde köpekler soylu kişiler tarafından besleniyor ve kutsal olarak görülüyorlardı. Safkan ırkı köpekleri sadece soylu kişiler besleyebiliyordu ve halktan olan kişilerin bu köpekleri besleme hakkı yoktu. Soylu kişiler köpeklere bakmaları için özel kişiler tutuyorlardı ve onları mücevherler ile sürülüyorlardı. Hatta soylu kişiler, köpekleri öldüklerinde yanlarında gömülmelerini isterlerdi ve onları öteki dünyada kurtarıcı olarak görürlerdi.

Köpek Kelimesinin Kökeni

Köpek kelimesinin kökeni Kıpçak Türkçesinden gelmektedir. Günümüzde kullanılan Türkçeye ise 15. yüzyılda geçmiştir ve kabarmak ya da irileşmek anlamına gelmektedir. Araplara, Türkçe öğretilmesi için hazırlanan bir kitapta ise itin iri ve tüylü haline köpek denilmiştir. Daha çok erkek köpeklere, köpek denirken dişi köpeklere ise kancık denilmiştir.

Köpeklerin Anatomisi

Köpeklerin anatomisi çok ilginç özellikler ile donatılmıştır ve hakkında çok sayıda bilimsel araştırmalar yapılmıştır. Yapılan araştırmalar sonrasında köpeklerin tat alma duyularının çok gelişmiş olduğu tespit edilmiştir ve dillerinin ucunda en az 1700 tane tat alma tomurcuğunun bulunduğu öğrenilmiştir. Ayrıca köpeklerin bilinenin aksine tamamen renk körü değildirler, onlar sadece yeşil ve kırmızı renkleri görmekte zorluk yaşarlar. Bunun dışında köpekler terlerini patileri ve burunları yardımı ile atmaktadır. Sadece patilerinin ve burunlarının ucunda yer bezleri yer almaktadır. Köpeklerin anatomisinde bulunan bir başka ilginç özellik ise vücutlarında 320 adet kemiğin bulunmasıdır. Vücutlarının küçük olmasına rağmen şaşırtıcı şekilde fazla kemik sayısına sahiptirler. Bir köpeğin ortalama yaşam süresi 11 ila 12 yıl arasında olurken hamilelik süreleri ise 63 gün kadar sürmektedir. Köpeklerin anatomisi genel özellikleri itibariye bu şekildedir.

Köpeklerin Genetik ve Fiziksel Özellikleri

Köpeklerin genetik ve fiziksel özellikleri, köpeklerin ırklarına göre değişiklik göstermektedir. Ancak köpek ırklarının bazı genetik ve fiziksel özellikleri aynı olmaktadır. Örneğin; bütün köpek ırkları herhangi bir genetik hastalığı yoksa 39 çift kromozom ile dünyaya gelirler. Kuyruğu doğuştan olmayan köpeklerin dışında tüm köpeklerde 320 adet kemik bulunur. Vücut ağırlıkları, tüm bölgelere eşit şekilde dağılmıştır. Bunun dışında köpekler memeli hayvanlar grubuna giren canlılar arasında yer alırlar. Son olarak birkaç köpek ırkı hariç tüm köpek ırklarının bedenleri tamamen tüylerle kaplı olmaktadır.

Köpeklerin Duyuları

Köpeklerin duyuları çok iyi derecede kuvvetli olur, özellikle koku ve tat alma duyuları üst düzeydedir. Bazı köpek ırklarında ise bu duyular çok daha iyi olduğu için özel görevler için eğitilerek kullanılmaktadır. Örneğin; Alman Çoban Köpeği çok iyi derecede koku alma duyusuna sahiptir. Bu nedenle polisler onları arama ve kurtarma çalışmalarında ya da narkotik suçlarla mücadelede kullanmaktadır. Köpeklerin görme duyuları, koku alma ve tat alma duyuları kadar gelişmemiştir. Ancak yine de bir kıyaslama yapılacak olursa insanlardan çok daha iyi şekilde görme duyusuna sahiptirler. Onlar sadece çok yüksek şiddetteki ışıklarda görmekte zorlanırlar ve bazı renkleri birbirinden ayırt edemezler. Bunların dışında görme ile ilgili herhangi bir problem yaşamazlar.

Köpeklerin Yaşam Süreleri

Köpeklerin yaşam süreleri ortalama olarak 11 – 12 yıl kadar olmakla birlikte, bu süre köpek ırkından ırkına göre değişmektedir. Kimi köpekler ortalama sürenin 4 – 5 yıl daha fazlası kadar yapabilirken kimi köpekler de bu sürenin çok altında bir ömre sahip olur. Bu sürelerin en büyük etkeni köpek ırklarının genetik özellikleridir ama beslenmeleri, hastalıkları, yaşadıkları ortamlar ve sahibinin davranışları da yaşam sürelerinin uzamasına ya da kısalmasına neden olabilmektedir. Örneğin; sağlıklı ve düzenli şekilde beslenen köpekler, düzensiz ve sağlıksız beslenen köpeklere göre daha uzun süre yaşarlar. Bunun dışında hastalığı bulunan bir köpek, sağlıklı bir köpeğe göre daha az yaşar. Ancak köpekler hastalıklı olsa bile rutin sağlık kontrolleri yapılırsa erken teşhis sayesinde yaşam süreleri uzatılabilir. Son olarak köpeklerin yaşam süreleri incelediğinde, küçük köpek ırklarının büyük köpek ırklarında göre genellikle daha uzun süre yaşadığı belirlenmiştir. Uzun ömürlü bir köpek sahibi olmak isteyen hayvan severler, küçük köpek ırklarını tercih edebilirler.

Köpeklerde Üreme

Köpeklerde üreme çağına erme yaşı 6 ila 12. aylar arsında olur ve genellikle küçük köpek ırkları daha çabuk cinsel olgunluğa erişirler. Küçük köpek ırkları, çiftleşme sonucu genelde 2 ya da 3 köpek dünyaya getirirken büyük köpek ırkları ise 12 köpeğe kadar doğurabilir. Köpeklerin hamilelik süreleri 63 gün kadar sürmektedir ve döllenmeden 25 gün sonra hamile olup olmadığı anlaşılır. Dişi köpekler genelde 7 yaşına kadar sorunsuz şekilde doğum yapabilirler, ancak 7 yaşını geçtikten sonra uzmanlar doğum yapmanın sakıncalı olacağını ve köpeklerin çiftleştirilmemesi gerektiğini söylerler. Çünkü dişi köpeklerde yaşları ilerledikçe darlaşma meydana gelir ve doğum sırasında sıkıntı yaşarlar. Erkek köpeklerde ise yaş ilerledikçe sperm sayısında azalma meydana gelir ve spermin hareket hızı ciddi oranda düşer.

Köpeklerin Davranışları

Köpeklerin davranışları, köpeklerin cinsiyetine ve türüne göre değişiklik gösterir. Kimi köpek türleri çok uysal olurken kimi köpek türleri de çok hırçın olabilir. Bazı köpek türlerinde ise iki durum aynı anda dengeli bir şekilde bulunabilir. Köpekler genelde sosyal olmayı yalnız kalmaya tercih eden hayvanlardır. Sürü halinde yaşamayı ve insanlar ile vakit geçirmeyi severler. Ancak kimi köpekler doğduktan sonra tek yaşamaya başladıkları için her zaman tek kalmayı daha çok severler ve insanlar ile iletişim kurmaktan her daim geri dururlar. Bu tip köpekleri topluma kazandırmak için bir an önce sosyalleşme eğitimi verilmesi gerekir.

Köpek Irkları

Köpek ırkları sayısı dünya üzerinde net bir şekilde tespit edilememiştir ve her geçen gün yeni köpek ırkları meydana gelmektedir. Ancak safkan diye tabir edilen köpek ırklarından şu anda dünya üzerinde 400’e yakın safkan köpek ırkı bulunmaktadır. Köpeklerin safkan olup olmadığını belirleyen ise dünyada bulunan bazı söz sahibi köpek kulüpleridir. Günümüzde en çok beslenen köpek ırkları arasında Labrador Retriever, Yorkshire Terrier, Alman Kurdu, Golden Retriever ve Beagle gibi ırklar yer almaktadır. Dünya üzerinde yer alan köpek ırkları sınıflarının ismi şu şekildedir: Av köpekleri, tazı köpekleri, terrier ırkı köpekler, işçi köpekler, çoban köpekleri, süs köpekleri ve koruma köpekleri.

Köpeklerin Beslenmesi

Köpeklerin beslenmesi, yaşam standartlarını artması için dikkat edilmesi gereken bir konudur. Köpekler doğumdan itibaren hayatlarının sonlarına kadar doğru şekilde beslenmelidir. Köpekler sütten kesildiğinde onlara günde 3 ya da 4 öğün yemek verilmelidir. 6 aylık olduktan sonra öğün sayıları en fazla 2 olmalıdır. Köpek olgun bir hale gelip geliştikten sonra ise günde 1 kez yemek yedirmek yeterli olacaktır. Köpeklere her zaman sağlıklı, yararlı, besleyici ve bol proteinli yiyecekler verilmelidir. Zararlı ve içinde katkı maddesi olan yiyeceklerden ve mamalardan kesinlikle uzak durulmalıdır. Ayrıca verilen mamanın her zaman kuru ya da yaş olmaması gerekir. Çünkü sürekli kuru mama yemek köpeklerde kabızlığa yol açarken sürekli yaş mama yemek de köpeklerin ishal olmalarına neden olur. Bu nedenle mama dengeli bir şekilde verilmelidir. Özellikle kuru mamalar çok az bir şekilde ıslatılarak tükettirilmelidir.

Köpekler İçin Zararlı Yiyecekler

Köpekler için zararlı yiyecekler, uzak duyulmadığı takdirde köpeklerin sağlığını ciddi derecede tehdit eder. Köpekle verilmemesi gereken yiyeceklerin en başında çikolata yer almaktadır. Çünkü çikolatanın içinde yer alan maddeler, köpeği zehirler ve böbreklerine zarar verir. Eğer dikkat edilmeyip çikolata verilmeye devam edilirse sonuç ölüme kadar gidebilir. Diğer zararlı yiyecekler ise bisküvi ve şekerdir. Çünkü bu ürünler hem dişleri çürütür hem de köpeklerde çok sık görülen şeker hastalığını tetikler. Ayrıca şeker ve bisküvi dengesiz şekilde kilo almaya ve obeziteye neden olur. Süt de köpekler için zararlıdır, çünkü köpeğin içinde yer alan laktoz köpekleri rahatsız eder. Karın şişmesi, karın ağrısı, gaz sancısı ve mide bulantısına yol açar.

Köpeklerin Eğitimi

Köpeklerin eğitimi için yavruluk döneminden itibaren sürece başlamak gerekir. Çünkü köpekler yavruluk döneminde sahiplerine bağlanma duyusu ile aşırı bağlılık hissederler ve onların dediklerini yapmaktan son derece zevk alırlar. Köpek sahipleri bu dönemden itibaren köpeklerini izleyerek onların tüm özelliklerini öğrenmelidir. Ardından köpeğin özelliklerine göre bir eğitim planı hazırlamalıdır. Eğer köpek sahibi eğitim konusunda bilgi sahibi ise eğitim sürecine kendisi başlayabilir, ancak köpek eğitimi ile ilgili herhangi bir bilgisi yoksa mutlaka profesyonel bir kişiden yardım alarak eğitim sürecine başlamalıdır. Daha sonra köpeğe tuvalet eğitimi, temel itaat eğitimi, ileri itaat eğitimi, sosyalleşme eğitimi, koruma eğitimi, bekçilik eğitimi, şov eğitimi ve bunların dışında pek çok eğitim köpeğin özelliklerine göre verilmeye başlanır. Eğitim sırasında daima ödül yöntemi kullanılmalıdır ve şiddetten kesinlikle uzak durulmalıdır.

Köpeklerin Sağlık Durumları

Köpeklerin sağlık durumları sık sık kontrol edilmeli ve herhangi bir hastalık ortaya çıkmadan önlemler alınmalıdır. Köpekler ortalama olarak yılda en az 2 kere genel sağlık kontrolünden geçmelidir. İmkânı olan hayvan severler bu sayıyı yıl içinde daha fazla artırabilir. Köpeklerin dişleri çürümeye oldukça müsait olduğu için diş kontrolleri de sık sık yapılmalı ve dişleri belirli aralıklarla temizlenmelidir. Kulak temizlikleri, tüylerinin bakımları ve tırnaklarının zamanında kesilmesi de sağlık açısından çok önemlidir. Köpeklerin sağlıklı bir yaşam sürmesi için günlük egzersiz yapmaları ve bol bol remiz hava almaları da gerekir. Bu nedenle köpek sahiplerine büyük iş düşmektedir. Köpekler imkân dahilinde her gün en az yarım saat boyunca yürüyüşe çıkarılmalıdır. Tüm bunlara dikkat etmek köpeklerin sağlıklı bir yaşam sürmesine, gün içinde sürekli huzurlu olmasına ve uzun bir yaşam süresine sahip olmasına neden olur.

Köpeklerin Aşıları

Köpeklerin aşıları, aşı takviminde yer alan sıraya göre uygulanmalıdır ve hiçbir aşısı kesinlikle eksik olmamalıdır. Çünkü köpeklere vurulan aşı hem köpeğin sağlığını hem de çevresinde yer alan diğer insanlar ve canlıların sağlığını korur. Köpekler, oldukları aşı sayesinde çeşitli hastalıklardan, bitlerden, kenelerden ve parazitlersen kurtulmuş olurlar. Ayrıca köpeklere yapılan aşı köpeklerin bağışlık sistemini güçlendirir ve hastalığa yakalanma oranlarını azaltır ya da hastalığı hafif şekilde geçirmesine yardımcı olur.